Słownik

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U W V X Y Z

A

Aikido	–	AI – Harmonia, KI – Siła, Energia, DO – Droga, Ścieżka. Droga harmonii.
Ai	–	harmonia, miłość, dopasowanie, zgranie się.
Ai-hanmi	–	pozycja symetryczna, partnerzy stoją do siebie twarzami, z tą sama nogą i ręką wysuniętą do przodu, np. prawa/prawa. Por. pozycja gyaku-hanmi.
Arigato	–	dziękuje (por. domo-arigato).
Atemi	–	uderzenie mające na celu odwrócenie uwagi partnera, zazwyczaj wykonywane w czuły punkt ciała.

B

Bokken	–	drewniany miecz, imitujący miecz japoński (katana), używany na treningu aikido.
Budo	–	droga wojownika. Zbiór zasad etyczno-moralnych, które równocześnie rozwijają technikę jaki wnętrze ćwiczącego.

C

D

Dan	–	stopień mistrzowski, symbolizowany przez czarny pas.
Deshi	–	student, uczeń, wychowanek.
Do	–	droga, ścieżka, którą się podąża.
Dojo	–	„miejsce podążania drogą budo„, sala treningowa.
Domo-Arigato	–	dziękuje bardzo.
Dosa	–	ćwiczenie.

E

F

G

Gaeshi	–	odwrotnie, odwrócić coś, wykonać na odwrót.
Gi	–	strój do treningu, w przypadku aikido używana jest tradycyjna japońska plecionka.
Gyaku-hanmi	–	pozycja „odwrotna”, partnerzy stoją do siebie twarzami, w odwrotnych pozycjach, np: partner pierwszy prawa ręka i noga z przodu, a partner drugi lewa ręka i noga z przodu. por. pozycja ai-hanmi.

H

Hakama	–	tradycyjne plisowane spodnie japońskie, przypominające przeciętą wzdłuż spódnice.
Hanmi	–	postawa, pozycja.
Hanmi handachi	–	postawa, w której Nage znajduje się w pozycji siedzącej (seiza), a Uke w pozycji stojącej.
Hara	–	centrum, środek, brzuch, często rozumiane jako źródło energii.

I

Irimi

–

wejście, przesunięcie do przodu.

J

Jiyu Waza	–	techniki dowolne, polecenie w trakcie treningu po którym ćwiczący mogą wykonywać dowolne wybrane przez siebie techniki.
Jo	–	kij drewniany używany do treningu aikido.

K

Katana	–	tradycyjny, długi miecz japoński.
Kaiten	–	obrót, rotacja.
Kamae	–	postawa, pozycja.
Kata	–	bark.
Kata	–	układ ściśle określonych, kolejno po sobie następujących ruchów.
Keiko	–	trening.
Ken	–	miecz japoński.
Ki	–	siła witalna, energia wewnętrzna, energia wszechświata.
Kiza	–	pozycja siedząca, podobna do seiza, ale z podwiniętymi palcami stóp, w pozycji tej osoba siedząca ma trzy punkty podparcia, rozchylone lekko kolana i stopy (razem).
Kiai	–	przeszywający okrzyk, którego celem jest zjednoczenie ciała i umysłu.
Kihon	–	podstawowa wersja techniki.
Ki-no-nagare	–	płynne wykonanie techniki, w harmonii z ruchem i dynamika Uke.
Kohai	–	osoba młodsza doświadczeniem (np. w treningu aikido, por. Sempai).
Kokyu	–	oddech, energia/siłą/ki ćwiczącego kontrolowane przez oddech.
Kokyu-ryoku	–	siła wynikająca z rozwoju kokyu.
Kyu	–	stopień uczniowski (patrz: Wymagania PFA na stopnie kyu).

L

M

Miai	–	harmonia przestrzeni, w kontekście sztuk walk oznacza odpowiedni dystans między Nage a Uke.
Men	–	twarz, głowa.
Men-uchi	–	uderzenie w głowę, twarz.
Musubi	–	zjednoczyć, scalać.

N

Nage

–

rzut, osoba wykonująca rzut (technikę).

O

O-sensei	–	„Wielki Nauczyciel”, twórca Aikido, Morihei Ueshiba.
Oyo-waza	–	warianty technik podstawowych (por. kihon).

P

Q

R

Randori	–	forma treningu, w której Nage jest atakowany przez wiele osób.
Rei	–	ukłon, powitanie, oddanie honorów.
Reigi	–	etikieta.
Riai	–	wspólne zasady dotyczące technik wykonywanych mieczem, kijem i bez broni.

S

Samurai	–	szlachcic z okresu feudalnej japonii.
Sempai	–	osoba starsza doświadczeniem (np. w treningu aikido, por. Kohai).
Sensei	–	nauczyciel, instruktor.
Seiza	–	formalna pozycja siedząca.
Shiho	–	cztery kierunki.
Shomen	–	frontowa ściana w dojo, często znajduje się tam portret O-sensei lub kaligrafia z napisem aikido.
Suburi	–	pojedyncza prosta forma treningowa wykonywana przy użyciu bokkena lub jo.
Suwari-waza	–	techniki wykonywane w pozycji siedzącej.

T

Tachi-dori	–	techniki odbierania miecza.
Tai-jutsu	–	techniki aikido wykonywane bez broni.
Tanto	–	nóż.
Tanto-dori	–	techniki odbierania noża.
Tao	–	odpowiednik Do w języku chińskim, ścieżka, droga.
Te	–	ręka, dłoń.
Te-katana	–	ręka-ostrze, często w technikach aikido, krawędź idąca wzdłuż małego palca do nadgarstka symbolizuje ostrze miecza, a ruch ręką cięcie mieczem.
Tori	–	partner wykonujący technikę (atakowany).
Tsuki	–	dźgnięcie, uderzenie.

U

Uchi	–	uderzenie.
Ueshiba Morihei	–	twórca aikido, O-sensei.
Uke	–	przyjmować, otrzymywać, być odbiorcą, na treningu aikido osoba atakująca, jednocześnie „otrzymująca”, „odbierająca” technikę.
Ukemi	–	umiejętność padania, przyjmowania techniki.
Ushiro	–	tył.
Ushiro-waza	–	formy ataku, w których Uke zachodzi Nage od tyłu.

W

Waza

–

techniki, formy.

V

X

Y

Yokomen	–	bok głowy, z boku twarzy.
Yokomen-uchi	–	uderzenie w bok głowy.
Yudansha	–	osoba posiadająca stopień mistrzowski (czarny pas).

Z

Zanshin	–	nieporuszony, niezachwiany umysł, skupienie i uwaga pomiędzy Nage i Uke nawet po wykonaniu techniki (w szczególności rzutu).
Zori	–	tradycyjne klapki japońskie.

do góry ekranu